Ostroszowate

Ostroszowate

Spacerując lub skacząc przez fale w Morzu Śródziemnym, już mniej więcej od głębokości 1 m, musimy zwrócić szczególną uwagę gdzie stawiamy stopy. W piasku czyhać może wiele niebezpieczeństw, a jednym z nich jest nadepnięcie na kolec jadowy. Właśnie w takie zaopatrzone są ryby z rodziny ostroszowatych (Trachynidae).

Nurkując w wielkim błękicie z szeroko otwartymi i czujnymi oczami dość łatwo wypatrzymy białawo szarą rybę, która przepływa z miejsca na miejsce swoistymi "skokami". Bytuje nad piskiem, choć czasem "zastyga" również na skale. Częściej jednak zagrzebuje się w piaszczystym dnie i wystają jej tylko oczy. W ten sposób poluje. Cierpliwie oczekuje na ofiarę, która zbliży się za nadto.

Ryba ta ma długie, bocznie ścieśnione ciało. Wyróżnia ją duża głowa z szerokim i skierowanym ku górze otworze gębowym, zaopatrzonym w ostre zęby. Ma duże i bystre oczy, a przy ich górnej krawędzi występuje mały kolec. Obserwując płetwy zwierzęcia, te grzbietowe są dwie, wyraźnie oddzielone. Pierwsza jest krótka i ma cierniste promienie z ciemną plamką, druga sięga prawie do nasady ogona. Najbardziej niebezpieczne są gruczoły jadowe usytuowane na pokrywie skrzelowej, u nasady płetwy grzbietowej. Ukłucia są bardzo niebezpieczne, szybko następuje paraliż, wysoka gorączka, a w niektórych przypadkach mogą spowodować nawet śmierć. Są bardzo niebezpiecznie, bo złowione przez niedoświadczonych rybaków, niepozorne z wyglądu i złapane dłonią mogą zabić.Również bardzo długa płetwa odbytowa posiada 2 kolce i około 30 miękkich promieni. Płetwy brzuszne są stosunkowo małe i położone gardłowo.

Występuje w Atlantyku, od wybrzeży Norwegii, po Afrykę, w całym basenie Morza Śródziemnego, a także, choć niezmiernie rzadko, w Morzu Bałtyckim (źródło).

Spotykana przeważnie na płytkich wodach w granicach 1 m do 20 m, zimą schodzi nawet do 150 m głębokości. Obserwując ostrosza wydawać by się mogło, że to on obserwuje nurka i pozwala mu dopłynąć do siebie na pewną odległość, wtedy zrywa się i "odskakuje" na kilka metrów, wciąż zezując w naszym kierunku. Taki odważny i płochliwy w jednym. W każdym razie stara się kontrolować sytuację.

Najczęściej spotykanym ostroszem w Morzu Śródziemnym jest ostrosz drakon (Trachinus draco).

Kolorystycznie grzbiet ostrosza jest białoszary lub żółtobrązowy. Część spodnia jaśniejsza, a boki mają delikatne, ciemne prążki, widoczne dopiero z bliższej odległości. Najczęściej spotykamy osobniki o długości ciała do 30 cm, jednak dorastają nawet do 45 cm. Są drapieżnikami i generalnie żyją samotnie (czasem spotyka się je dwójkami, a w nocy w malutkich grupkach). Żywią się bezkręgowcami, narybkiem, czy mniejszymi rybami, takimi jak np. babki. Tarło trwa od czerwca do sierpnia i ikra unosi się swobodnie w wodzie.

Ciekawostką jest, że występuje kilka gatunków tej ryby, a bywa poławiana w celach konsumpcyjnych. Mięso ostroszowatych jest smaczne, jednak z rybą należy obchodzić się bardzo ostrożnie i w pierwszej fazie odgłowić, a z ciała usunąć płatwy z jadowitymi kolcami.
 

Systematyka:

Domena eukarionty
Królestwo zwierzęta
Typ strunowce
Podtyp kręgowce
Gromada promieniopłetwe
Rząd okoniokształtne
Podrząd ostroszowce
Rodzina ostroszowate
Rodzaj Trachinus

Wojciech Zgoła 2013-02-18

Tagi: ostroszowate