Ciekawostki

Whale shark, czyli rekin wielorybi

(Rhincodon typus) – gatunek morskiej ryby chrzęstnoszkieletowej, jedyny przedstawiciel monotypowej rodziny Rhincodontidae, największy przedstawiciel rekinów, łatwo rozpoznawalny po specyficznym ubarwieniu. Jest też największa znaną rybą. Według oficjalnych pomiarów długość ciała osobników tego gatunku dochodzi do 18 m a masa ich ciała sięga 13,6 t (niepotwierdzone dotąd pogłoski mówią o osobnikach nawet 20-metrowej (...)

2011-01-10

Najwiekszy ząb ryby dwudysznej

Naukowcy zidentyfikowali największy znany dotąd ząb ryby dwudysznej. Gatunek, który miał takie zęby, prawdopodobnie również był największy spośród dotąd poznanych – informuje serwis Discovery. Okazało się, że ząb od lat 40. znajdował się w prywatnych zbiorach amerykańskiego kolekcjonera. Dopiero niedawno okaz trafił do kolekcji University of Nebraska State Museum. Według prof. (...)

2011-01-10

Łuski to potęga

Rekin potrafi zabić ofiarę, chwytając ją w paszczę tylko raz. Jego dodatkową śmiertelną bronią jest prędkość, której nabiera dzięki rogowym łuskom, niemal niewidocznym dla ludzkiego oka, pokrywającym całe ich ciało – informują naukowcy. Zasadniczą rolą łuski jest pełnienie funkcji ochronnej. Dodatkowo jednak przyczynia się ona w bardzo dużym stopniu do szybkiego i zwinnego (...)

2011-01-10

Matronicowce

(Ceratioidei) grupa niewielkich, głębinowych ryb z rzędu żabnicokształtnych; ok. 150 gat.; żyją we wszystkich morzach (poza M. Śródziemnym i rejonami polarnymi) na głęb. do 2000 m; ciało samic krótkie, krępe, duża głowa z ogromnym pyskiem; na głowie samic znajduje się długi ruchomy wyrostek (często zaopatrzony w wypustki, w których znajdują się świecące bakterie) spełniający rolę (...)

2011-01-10

Piskorz

(Misgurnus fossilis) ryba z rodziny piskorzowatych; dł. ciała do 30 cm, kształt wydłużony, silnie umięśniony; ubarwienie żółtobrązowe z trzema podłużnymi pasami; wokół pyska 10 wąsów; odżywia się fauną denną; połyka powietrze atmosferyczne jako dodatkowe źródło tlenu; spotykany w płytkich, zamulonych zbiornikach słodkowodnych Europy Środkowej. Źródło: Encyklopedia.interia.pl

2011-01-10

Molwa

(Molva molva) ryba z rodziny dorszowatych o dł. ok. 1,3 m; drapieżna, towarzyszy ławicom ryb śledziowatych w płn. wodach O. Atlantyckiego; niezbyt smaczna, używana gł. na przetwory. Źródło: Encyklopedia.interia.pl

2011-01-10

Tłuszcze rybie nie wspomagają chudnięcia?

Tłuszcze rybie nie przyspieszają utraty wagi u osób, które już się gimnastykują i stosują dietę (American Journal of Clinical Nutrition). Dr Laura F. DeFina z Cooper Institute w Dallas i jej zespół badali 128 osób (zarówno kobiet, jak i mężczyzn). Miały one nadwagę lub były otyłe i dotąd prowadziły siedzący tryb życia. Z badań na zwierzętach (...)

2011-01-10

Plastik w Morzu Śródziemnym

Francuscy i belgijscy naukowcy rozpoczęli projekt badania czystości Morza Śródziemnego. Już wstępne wyniki są co najmniej niepokojące: ćwierć biliarda mikroskopijnych okruchów plastiku stwarza poważne zagrożenie dla życia biologicznego. Zespół projektu Expedition MED (Mediterranean in Danger) pobierał próbki wód powierzchniowych podczas rejsu jachtem w okolicach Francji, Włoch i Hiszpanii. Dziewięćdziesiąt procent próbek zawierało (...)

2011-01-10

Minóg - pasażer na gapę z bonusem

Dotąd sądzono, że minóg morski (Petromyzon marinus) wykorzystuje walenie jedynie jako środek transportu. Okazuje się jednak, że choć sam mierzy maksymalnie 120 cm, dużo większe ssaki, np. kilkumetrowe płetwale karłowate, stają się jego ofiarami (Journal of Fish Biology). Naukowcy, którzy prowadzili badania na terenie Zatoki Świętego Wawrzyńca, zauważyli, że po (...)

2011-01-10

Więcej metanu z jezior

Jeziora i rzeki są znacznie ważniejszym źródłem emisji metanu niż dotychczas sądzono. Badania przeprowadzone na próbce 474 rezerwuarów słodkiej wody wykazały, że wpływ metanu, trafiającego z tych źródeł do atmosfery, na ocieplanie się klimatu odpowiada wpływowi 25% całkowitej emisji dwutlenku węgla. Główny autor badań, David Bastviken ze szwedzkiego Uniwersytetu Linkoping, mówi, że (...)

2011-01-10

Delfin *baloniastogłowy*

Nieznany dotąd, wymarły gatunek delfinów, którego skamieniałości odkryto w Morzu Północnym, odznaczał się głowami w kształcie balonów – infomuje serwis BBC. Delfiny miały krótkie pyski i wystające czaszki w rejonie czoła, wyglądające jak balony. Nowy rodzaj i gatunek nazwany został Platalearostrum hoekmani, na cześć Alberta Hoekmana, holenderskiego rybaka, który wyłowił fragment czaszki. Delfiny, osiągające do (...)

2010-12-20

Ślimak co świeci po oczach

Dwoje naukowców z Instytutu Oceanografii imienia Scripps Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Diego zbadało tajemnicze rozbłyski oślepiającego luminescencyjnego światła, emitowane przez ślimaka morskiego Hinea brasiliana. Wg nich, mają one służyć odstraszaniu drapieżników, stwarzając złudzenie, że migające zwierzęta są większe niż w rzeczywistości. Mięczaki te występują przeważnie w ciasnych skupiskach wzdłuż skalistych brzegów. Amerykanie zauważyli, (...)

2010-12-20

Świecące skorpiony

Niektóre skorpiony emitują dziwne, zielonkawe światło, co widać w promieniach ultrafioletowych. Zjawisko to może im służyć jako narzędzie przydatne do określania, kiedy noc jest na tyle jasna, by bezpiecznie opuścić kryjówkę – informuje „New Scientist”. Skorpiony to myśliwi typowo nocni. Ale dziwnym może się wydawać fakt, że zamiast się kamuflować – (...)

2010-12-20

Ośmiornice mają *ręce* i *nogi*

Ośmiornice mają sześć „rąk” i dwie „nogi”, a nie zwykłe macki – do takiego wniosku doszli włoscy naukowcy, którzy wraz z badaczami z zagranicy przeprowadzili badania i obserwacje w 20 wielkich akwariach w różnych krajach. Według nich nie ulega wątpliwości, że sześć przednich macek służy ośmiornicom przede wszystkim do trzymania i łapania, a dwie tylne do poruszania się. (...)

2010-12-20

Bakteryjne sudoku

Z niewielką pomocą japońskich studentów bakterie nauczyły się rozwiązywać popularną łamigłówkę. Dalsze prace mogą doprowadzić do stworzenia biochemicznego komputera – informuje „New Scientist”. Zasady gry w sudoku są proste. Kwadratowy diagram gry jest podzielony na 9 identycznych kwadratów. Każdy z nich jest podzielony na 9 kolejnych. Zadaniem gracza jest wypełnienie wszystkich 81 kwadratów cyframi (...)

2010-12-20

Roman Paszke rusza po rekord świata

Już 2 stycznia 2011 r. polski żeglarz Roman Paszke wraz z załogą rozpoczyna RENAULT ECO2 RACE, czyli próbę ustanowienia rekordu świata na trasie Wyspy Kanaryjskie – Gwadelupa. Katamaran Renault eco2 pokona 3250 mil morskich po szlakach odpowiadających wyprawom Krzysztofa Kolumba. - Szacujemy, że przepłynięcie tej trasy zajmie nam od 7 do 10 dni, w zależności (...)

2010-12-20

Stary krokodyl z Bolonii

Najstarsze na świecie szczątki krokodyla, liczące 165 milionów lat, znajdują się w muzeum geologicznym w Bolonii – ogłosili włoscy naukowcy, którzy poddali badaniom skamieniałość czaszki zwierzęcia, przechowywaną tam od ponad pół wieku. Jasna skała ze skamieliną czaszki, wydobyta w pobliżu jeziora Garda na północy Włoch, miała być w latach 50. ubiegłego wieku wykorzystana podczas (...)

2010-12-20

Krokodyle - surferzy

Wyniki badań australijskich ekologów tłumaczą, w jaki sposób krokodyle odbywają dalekie podróże, choć nie mogą długo pływać: te największe gady "surfują" - poinformowali australijscy badacze. Krokodyle, tak jak surferzy, wykorzystują prądy oceaniczne, dzięki którym mogą pokonywać znaczne odległości, choć 20 minut intensywnego pływania to spory wysiłek dla tych gadów. Wśród inicjatorów badań (...)

2010-12-20

Ziemia 450 mln lat temu - prawie taka sama...

Naukowcy dokonali rekonstrukcji stref klimatycznych Ziemi sprzed 460-445 mln lat. Okazuje się, że klimat był w wielu przypadkach podobny do dzisiejszego - informują badacze na łamach tygodnika naukowego "Proceedings of the National Academy of Sciences". "Klimat Ziemi z odległej przeszłości uznawany był przez wielu naukowców za odmienny od dzisiejszego pod wieloma względami, m.in. (...)

2010-12-20

Skrętne rekiny

Jedną z ewolucyjnych tajemnic sukcesu rekinów, niezwykle skutecznych myśliwych, jest szczególna cecha ich drobnych łusek. Są one giętkie i dają się „jeżyć”, co ułatwia rekinowi zmianę kierunku nawet wtedy, gdy płynie z maksymalną prędkością – informują naukowcy z University of South Florida. Amy Lang z University of Alabama i jej współpracownicy z Florydy mierzyli i modelowali łuski ostronosa (...)

2010-12-20

Żabnica

Większość czasu spędza na dnie. Jej spłaszczone ciało jest wyposażone w rozgałęzione wyrostki ubarwione na żółto-brązowo-zielono, co pomaga jej się maskować przy porośniętych wodorostami skałach. Jej jedyną widoczną częścią ciała jest wijący się jak robak mięsisty wyrostek na końcu długiej wędki wystającej ze szczytu głowy. Kiedy podpływa zdobycz w postaci małej rybki, (...)

2010-12-13

Rola telegrafu w katastrofie Titanica

Podczas dziewiczego ( i ostatniego) rejsu ostrzeżenia o krach i polach lodowych były odbierane przez operatorów radiotelegrafu przez kilka ostatnich dni. Jedyną reakcją ze strony mostka kapitańskiego było skierowanie statku nieco bardziej na południe. Należy jednak dodać, że przed katastrofą Titanica nie istniały żadne reguły, które nakazywałyby przekazywać odebrane wiadomości na mostek. Zależało (...)

2010-12-13

Podskoczki

skoczki mułowe (Periophthalmidae) rodzina ryb z rzędu okoniokształtnych; 24 gat.; zamieszkują tropikalne rejony O. Indyjskiego i atlantyckie wybrzeże Afryki, żyją w przybrzeżnych wodach pośród zarośli namorzynowych; ciało walcowate, grzbieto-brzusznie spłaszczone, dł. do 17 cm; duża głowa i otwór gębowy; skrzela zredukowane, oddychają częściowo przez skórę i nabłonek pyska, dzięki czemu mogą przebywać znaczną część życia (...)

2010-12-13

Pomuchla

dorsz bałtycki (Gadus morhua callarias) rasa dorsza występująca w Bałtyku; dł. do 120 cm (przy małym zasoleniu wody osiąga najwyżej do 40 cm); płetwy pozbawione promieni twardych; tarło od stycznia do marca; składa ogromne ilości ikry (1,5 - 10 mln jaj); lokalnie - duże znaczenie gospodarcze. Źródło: Encyklopedia.interia.pl

2010-12-13

Strętwy

(Gymnotiformes) rząd ryb słodkowodnych zamieszkujących Amerykę Płd. (ok. 50 gat.), wyposażonych w narządy elektryczne służące jako organy zmysłu elektrolokacji; kształt ciała przeważnie ostry i wydłużony, atrofia płetw brzusznych, grzbietowych, a nawet ogonowej; napęd zapewnia swoiście wykształcona płetwa odbytowa; osłabione narządy pozostałych - oprócz elektr. - zmysłów; rozmiary ciała zazwyczaj niezbyt wielkie, przeważają gatunki bytujące samotnie, (...)

2010-12-13

Miecznik

włócznik (Xiphias gladius) ryba morska spokrewniona z żaglicami; dł. 5-6 m, waga do 1100 kg; górna szczęka wydłużona, o kształcie włóczni; brak zębów i łusek; najszybsza ryba, potrafi pływać 100 km/godz.; żyje w morzach i oceanach strefy tropikalnej i umiarkowanej; w M. Bałtyckim występuje sporadycznie. Źródło: Encykopedia.interia.pl

2010-12-13

Balteria (z) Titanica

14/15 kwietnia 1912 roku wrak transatlantyku spoczął na dnie morza. Przez niemal wiek stal kadłuba i poszycia korodowała. Na porowatych, przypominających sople tworach (ang. rusticle) zamieszkały bakterie. Okazało się, że znalazł się wśród nich gatunek nieznany dotąd nauce - Halomonas titanicae. Soplopodobne twory z rdzy zostały po raz pierwszy odkryte właśnie na Titanicu. (...)

2010-12-13

Lewoskrętna ślimaki żyją dłużej ;)

Lądowe ślimaki z rodzaju Satsuma mogą mieć lewo- lub prawoskrętne (typowe) muszle. Okazuje się, że szczęśliwi posiadacze lewoskrętnych domów rzadziej padają ofiarą węży niż ich prawoskrętni pobratymcy. Choć brzmi to tajemniczo, powodem jest coś bardzo przyziemnego – układ zębów węży, które mają problem z uchwyceniem lewoskrętnych. Masaki Hoso z Tohoku University i zespół (...)

2010-12-13

Estrogen w wodzie pitnej

Estrogen to jeden z najpowszechniejszych ludzkich (i zwierzęcych) hormonów płciowych, który wykorzystywany jest między innymi w składzie pigułek antykoncepcyjnych. Jednocześnie badania wskazywały od dawna, że w wodzie pitnej znajdują się duże jego ilości, jako głównego winnego wskazywano więc hormonalne środki antykoncepcyjne, które w samych Stanach Zjednoczonych zażywa ponad 10 milionów kobiet. Jak się okazało (...)

2010-12-13

Waleniom kalorii nie brakuje

Przy jednym kłapnięciu paszczą płetwal błękitny (Balaenoptera musculus) połyka porcję kryla, która zapewnia mu do 480 tys. kilokalorii. Zespół Boba Shadwicka z Uniwersytetu Kolumbii Brytyjskiej wykazał też, że polowanie dostarcza waleniowi 90-krotnie więcej energii od jej ilości, jaka zostaje spalona podczas nurkowania. Płetwale nurkują maksymalnie na kwadrans, chociaż Kanadyjczycy tłumaczą, (...)

2010-12-13

Podwodne rzeźby

Sztuka ma wiele twarzy. przekonać mogą sie o tym także nurkowie. Jason Taylor zajmuje się tworzeniem podwodnych instalacji, które zapierają dech w piersiach. Źródło: www.underwatersculpture.com

2010-12-06

O rekinach poprawnie

W polskojęzycznej literaturze naukowej i popularnonaukowej z nazwą rekiny często wiązane są nazwy: Squaliformes, żarłacze (Selachii, do których zaliczane są rekiny i płaszczki), rekinokształtne (Galeiformes) i koleniokształtne. W źródłach anglojęzycznych z terminem shark (rekin) związanych jest jeszcze więcej nazw systematycznych i zwyczajowych. Jest to spowodowane dynamicznymi zmianami w systematyce świata zwierzęcego, które powodują, że w spotykanym w literaturze nazewnictwie (...)

2010-12-06

Basen oceaniczny

(głębia) - forma ukształtowania dna oceanicznego, ogromne obniżenia w skorupie, rozpościerające się poniżej szelfu i stoków kontynentalnych. Rozpościerają się one na głębokości od 3000m do 6000m i zajmują 50% powierzchni Ziemi (ok.70% powierzchni dna oceanicznego). Dawniej sądzono, że rzeźba basenów oceanicznych przedstawia mało urozmaiconą, płaską powierzchnię. Badania dowiodły jednak, że dno oceanów jest (...)

2010-12-06

Podwodny motocykl

Istnieje urządzenie, za pomocą którego można poruszać się "prawie" jak na motorze, tyle, że... pod wodą! Ma ono możliwość poruszania się z prędkością 2,5 węzła oraz zapewnia tlen "jadącemu". Więcej informacji, oraz zdjęcia znajdziecie tutaj. Źródło: www.gizmag.com

2010-12-06

Płaskobok Schreitmullera

(Metynnis schreitmuellerii) niewielka ryba roślinożerna (dł. 12-15 cm) występująca w wodach Ameryki Płd.; objęta całkowitym zakazem eksportu; posiada niezwykłą zdolność spożywania ogromnych ilości pokarmu, dzięki czemu może być wykorzystywana do oczyszczania wód stojących z nadmiaru roślinności oraz ratowania sztucznych zbiorników przed degradacją. Źródło: Encyklopedia.interia.pl

2010-12-06

Jaź

(Leuciscus idus) ryba z rodziny karpiowatych; zamieszkuje większe rzeki, starorzecza i jeziora w Eurazji na wsch. od Renu po Lenę, spotykany także w przybrzeżnych partiach M. Bałtyckiego; dł. 35-50 cm, rzadko większy do 80 cm; ciało bocznie spłaszczone, stalowoniebieskie, płetwy ciemne i czerwone; żywi się bezkręgowcami i glonami; ze względu na niesmaczne mięso nie posiada znaczenia (...)

2010-12-06

Ostronos

Isurus oxyrinchus) ryba z rodziny lamnowatych, z rzędu rekinokształtnych; dł. do 4 m, waga do 600 kg; ciało wrzecionowate, zakończone spiczastym pyskiem; odżywia się rybami; jajożyworodne; niebezpieczny dla człowieka (zdarzają się przypadki atakowania ludzi na kąpieliskach); zamieszkuje cieplejsze strefy wód Oceanu Atlantyckiego, Indyjskiego i Spokojnego. Źródło: Encyklopedia.interia.pl

2010-12-06

Ziemska woda z kosmosu

Naukowców od dawna intryguje pochodzenie ziemskich oceanów. Wiadomo bowiem, że po uformowaniu się naszej planety panowały na niej bardzo wysokie temperatury, wskutek których istniejąca woda natychmiast by odparowała. Co prawda mówi się o możliwości przyniesienia wody przez komety i asteroidy, jednak tutaj rodzi się kolejny problem. Otóż w kometach znajdujemy znacznie więcej deutery (...)

2010-12-06

Małe szczęki rekinów

Szczęki młodych, w przeliczeniu na ludzki wiek nastoletnich, żarłaczy białych (Carcharodon carcharias) mogą być za słabe, aby schwytać i zabić duże ssaki morskie. Naukowcy z Uniwersytetu Nowej Południowej Walii, których artykuł ukazał się w piśmie Journal of Biomechanics, zauważyli także, że w odróżnieniu od ssaków, u rekinów siła zwarcia pozostaje tak samo duża, bez względu na (...)

2010-12-06

Życie z trucizny?

Geobiolog doktor Felisa Wolfe-Simon od dłuższego już czasu podejrzewała, że bezodpływowy zbiornik może być siedliskiem tzw. biosfery cieni. Przypuszczała, że ze względu na duże stężenie arsenu w wodzie tamtejsze organizmy mogłyby wykorzystywać go w zastępstwie fosforu. Arsen i fosfor należą do tej samej grupy azotowców, jednak o ile fosfor jest ważnym składnikiem życia, o tyle (...)

2010-12-06