Osłonice

Często spotykane zwierzęta zwane też strunoogonowcami żyją wyłącznie w środowisku morskim. Świat zna ponad 2000 gatunków osłonic. Cechą charakterystyczną jest występowanie zewnętrznej, organicznej osłonki, tzw. tuniki, zbudowanej z wielocukru tunicyny, której osłonice zawdzięczają swoją nazwę łacińską - Tunicata.

Ciekawostką jest, że tunicyna jest wielocukrem podobnym budową chemiczną do celulozy i nie jest trawiona, przez co sama z siebie zapewnia osłonicom ochronę przed drapieżnikami.

Grubość osłonki może być różna w zależności od danego gatunku, może mieć też różną kosystencję. Żyją pojedynczo lub w koloniach na różnych głębokościach. Preferują wody ciepłe i umiarkowane, bogate w plankton. Podczas nurkowania rekreacyjnego w Morzu Śródziemnym spotykamy je prawie zawsze i calkiem płytko. Niektórzy mylą je z ukwiałami, a wcześniej łączono je z niższymi bezkręgowcami, a mianowicie z mszywiołami (link). Znoszą duże zanieczyszczenie wody, stąd nie bierzemy ich pod uwagę oceniając dany akwen pod względem czystości.

Należą do grupy zwierząt dwubocznie symetrycznych, ich ciało jest workowate lub beczułkowate i nie jest segmentowane. I choć są strunowcami, to jednak ich cecha charakterystyczna, struna grzbietowa, występuje jedynie w rozwoju zarodkowym i larwalnym. Tylko larwy posiadają ogon (tu znajduje się struna grzbietowa) i kiedy zostaje on w czasie metamorfozy odrzucony osłonice tracą owe cechy (z wyjątkiem ogonic). Zachowują zaś kosz skrzelowy (gardziel), który jest silnie rozwinięty wraz ze szczelinami skrzelowymi i endostylem, odpowiedzialnym za przesuwanie się zlepionego śluzem pokarmu do żołądka.

Prowadzą zarówno osiadły tryb życia (żachwy, np. Halocynthia papillosa), jak i wolnopływający (sprzągle, np. Doliolum denticulatum). Pełnia dosć ważna funkcję w ekosystemie. Przekształcają detrytus (martwa materia organiczna) w materiał budulcowy swego ciała. Osłonice osiadłe, te, które najczęściej obserwujemy pod wodą przyrastają stroną brzuszną do podłoża. Z bliska widać również dwa otwory wpustowy i wyrzutowy.

Omawaiane zwierzęta morskie mogą być malutkie, o długości ciała od 0,3 mm do nawet 40 cm. Jeśli spotkamy ich kolonie, wtedy mogą osiągać wielkość nawet do 4 metrów.

Literatura dzieli osłonice na 3 gromady:
Żachwy - Ascidiacea
Sprzągle - Salpae
Ogonice - Appendiculariae (Copelata)

Jak podaje pismo "Proceedings of the National Academy of Sciences" (za portalem gazeta.pl ) specyficzna toksyna, pozyskana z osłonic, hamuje rozmnażanie komórek nowotworowych, nie uszkadzając przy tym zdrowych tkanek.

Systematyka:

Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Nadtyp	wtórouste
Typ	strunowce
Podtyp	osłonice

Gromady:
Żachwy - Ascidiacea
Sprzągle - Salpae
Ogonice - Appendiculariae (Copelata)