Ośmiornica

Ośmiornica

Jeśli ktoś potrafi, to może wytypować nawet zwycięzcę Mundialu. Tak zrobiła Paula w zeszłym roku i Hiszpania została Mistrzem! Najciekawsze jest to, że owa Paula to głowonóg - sławna na cały świat ośmiornica (Octopada)!

Zwierzęta te zamieszkują morza i oceany o wysokim zasoleniu, tzw. pełnosłone. Najczęściej spotykane wśród raf koralowych i aktywne głównie nocą, za dnia szukają schronienia w zakamarkach zarówno naturalnych, jak i "wrzuconych" przez człowieka, czy to w formie śmieci (np. opony), czy w formie wielkiego wraku.

Bywa, że nurkując wśród barwnych korali, ukwiałów i rybek, nie zauważamy mijanej ośmiornicy, gdyż dzięki umiejętności zmiany barwy ciała, świetnie potrafi się kamuflować.

Choć najczęściej spotykamy dość małe lub średnie osobniki, głowonóg ten potrafi dorastać nawet do 200-300 kg masy ciała, przy rozpiętości ramion do 10 i więcej metrów.

Jest drapieżnikiem wyposażonym w środki obrony. Pewnie nie jeden z nas widział, jak potrafi przyspieszyć i nagle zniknąć. Wykorzystuje tu zarówno prędkość, jak i wyrzucenie "atramentu" - barwnika zwanego sepią (wytwarzany przez gruczoł czernidłowy). Szybkie i aktywne pływanie uzyskuje stosując ruch odrzutowy (wyrzuca wodę z jamy płaszczowej przez umięśniony lejek). O kamuflażu już wspomniałem, ale ten sprytny głowonóg dysponuje jeszcze jadem wytwarzanym przez gruczoły języka, na którym znajdują się zęby. Ośmiornica posiada dwie rogowe szczęki , którymi z powodzeniem rozgryza powłoki mięczaków.

Posiada osiem ramion połączonych błoną i zaopatrzonych w widoczne przyssawki. Ciekawostką jest, że każda z przyssawek posiada mięśnie, które pozwalają jej na obrót nawet o 360O względem ramienia.

Te sympatyczne głowonogi nie mają sztywnego szkieletu, dzięki czemu ich właściwie nieograniczona elastyczność pozwala, prócz oczywistych: pływanie i polowanie, również na czołganie, przeciskanie się przez bardzo wąskie szczeliny, a także na seks.

Jak donoszą naukowcy z Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie, ośmiornica potrafi poruszać celowo jednym ramieniem (bez udziału pozostałych). Konstruując labirynt z trzema możliwościami wyboru, pokarm położyli tylko na końcu jednego z wąskich korytarzy. Te ostatnie nie dosyć, że zmusiły głowonoga do korzystania tylko z jednego ramienia, to jeszcze pokazały, że potrafi je i rozciągnąć, i nim manewrować. Co więcej, badana ośmiornica zapamiętała gdzie znajduje się smakołyk i powtórzyła zadanie jeszcze kilka razy.

Układ nerwowy ośmiornic jest silnie zcentralizowany, jednak poza zwojami nerwowymi ramienia, przyssawki również je posiadają, a to umożliwia im pracę częściowo niezależną od mózgu, który swoją sprawnością dorównuje mózgom niektórych ssaków i ptaków.

Te wyjątkowe głowonogi, dzięki temu, że swoje mózgi mają duże i szybko się uczą, mogą połączyć intelekt ze sprawnością, co w życiu codziennym drapieżnika i ofiary daje niezwykłe korzyści.

Warto jeszcze wspomnieć, że zwierzę to, zaliczane do głowonogów dwuskrzelnych, posiada jedno serce główne (w worku osierdziowym) i dwa serca skrzelowe, które pomagają wtłoczyć krew do skrzeli.

Ośmiornice są rozdzielnopłciowe i jak większość głowonogów rozmnażają się tylko raz w życiu. Giną po pierwszym okresie rozrodu. Jednak moment zaplemnienia jest bardzo widowiskowy, bo poprzedzony tańcami i pełną prezentacją barw godowych! Samice składają jaja w muszlach, szczelinach skalnych i innych zakamarkach.

Dla niektórych niestety, a dla niektórych "stety", ośmiornice należą do przysmaków wielu kuchni morskich, a barwnik, który wytwarzają, wykorzystywany jest przy produkcji farb malarskich.

Osobiście wolę je fotografować niż jeść :)

Systematyka:

Domena eukarionty
Królestwo zwierzęta
Typ mięczaki
Podtyp skorupowce
Gromada głowonogi
Podgromada płaszczoobrosłe
Rząd ośmiornice
Nazwa systematyczna Octopoda

Wojciech Zgoła 2012-04-15

Tagi: ośmiornica