Ciekawostki

Bruzdobrzuchy

gromada morskich mięczaków; ok. 200 gat.; żyją przy dnie mórz i oceanów, od strefy przybrzeżnej do głęb. 9000 m (większość nie głębiej niż 1000 m); dł. od 1 mm do 30 cm; ciało walcowate lub bocznie spłaszczone, pokryte płaszczem z licznymi łuskami lub kolcami; brak muszli; noga i jama płaszczowa zredukowane; żywią się organicznymi składnikami (...)

2010-10-26

Bełtwa

rodzaj jamochłonów z gromady krążkopławów, obejmujący największe meduzy świata; kilkadziesiąt gat. występujących (często wielkimi grupami) w morzach zimnych i umiarkowanych, także na Bałtyku; średnica parasola do 3 m, czułki do 30 m, formy bałtyckie wielokrotnie mniejsze; m.in. b. festonowa (C. capiilata) - żółtawa, parzydełka usiane na czułkach, silnie parzą. Encyklopedia.interia.pl

2010-10-26

Jezioro dystroficzne

Jezioro dystroficzne, lokalnie zwane też sucharem, to jeden z typów jezior w nieharmonicznym ciągu sukcesyjnym. Na ogół są to jeziora małe, najczęściej w zlewni śródleśnej lub torfowiskowej. Mała produktywność biologiczna wynika z dużej ilości substancji humusowych, tworzących trwałe kompleksy z biogenami (w konsekwencji azot i fosfor nie jest dostępny dla roślin). Źródło: Wikipedia

2010-10-26

Wody głębinowe

Wody głębinowe to wody podziemne występujące głęboko pod powierzchnią ziemi, izolowane od niej całkowicie. Nie są odnawialne. Z reguły mają wysoką mineralizację i z tego względu nie nadają się do celów konsumpcyjnych. Często są zasolone. Źródło:Wikiepdia

2010-10-26

Skutki zanieczyszczenia cieplnego

Znaczne nagromadzenie źródeł zanieczyszczenia cieplnego, np. w centrach dużych miast, prowadzi do zmiany mikroklimatu polegającej na podniesieniu temperatury i wytworzeniu tzw. wyspy cieplnej. Istnienie wyspy cieplnej prowadzi do zmian składu gatunkowego ekosystemu, w tym ekspansji gatunków inwazyjnych. Podniesienie temperatury wody powoduje również zmniejszenie ilości rozpuszczonych w niej gazów, w tym tlenu. Taka zmiana może okazać (...)

2010-10-26

Geoinżynieria klimatu

Jednym ze sposobów walki z ocieplaniem się klimatu są metody geoinżynierii, czyli próby wprowadzania sztucznych zmian w skali całego globu. Naukowcy z Carnegie Mellon zbadali pomysł rozpylania w atmosferze siarczanów, dzięki czemu powierzchnia planety ulegnie schłodzeniu. Z obserwacji wybuchów wulkanów wiemy, że siarczany mogą schłodzić Ziemię. Jednak dotychczas rozpatrywane modele wskazywały, iż równomierne rozprzestrzenienie (...)

2010-10-26

Ochłodzenie północnej półkuli

Naukowcy zajmujący się klimatem wiedzą, że około roku 1970 doszło do spadku średnich temperatur na Ziemi. Dotychczas wyjaśniano to zjawisko zanieczyszczeniami powietrza, które blokowały dostęp promieni słonecznych. Bardziej restrykcyjne prawa ochrony środowiska, które wprowadzano w kolejnych dziesięcioleciach, spowodowały, że powietrze jest czystsze, a Słońce bardziej ogrzewa naszą planetę. Teraz jednak uczeni z USA (...)

2010-10-26

Łodzią podwodną na tajfun

Firma Ise Kogyo z miasta Mie w Japonii opatentowała w swojej ojczyźnie oraz Indiach niecodzienny sposób na zmniejszenie siły tajfunów. Plan przewiduje wykorzystanie ok. 20 łodzi podwodnych, które ustawia się naprzeciw gromadzących się chmur burzowych. Każda jednostka jest wyposażona w osiem pomp o wydajności 480 ton wody na minutę. Zgodnie z ideą racjonalizatorską dyrektora wykonawczego firmy (...)

2010-10-26

Biopaliwo dzięki meduzom

Dwa lata temu japońsko-amerykański zespół w składzie Osamu Shimomura oraz Martin Chalfie i Roger Y. Tsien otrzymał Nagrodę Nobla za badania nad zielonym białkiem fluorescencyjnym (ang. green fluorescent protein, GFP) ze stułbiopława Aequorea victoria. Jako znacznik znalazło ono szereg zastosowań w monitorowaniu procesów biologicznych, ostatnio zaś szwedzki zespół stwierdził, że można je wykorzystać (...)

2010-10-26

Delfiny uczą sie chodzić

Dzikie delfiny z Australii same uczą się sztuczki "chodzenia" po wodzie na płetwie ogonowej. Dotąd widziano 6 osobników, które to robiły. Naukowcy z Whale and Dolphin Conservation Society (WDCS) uważają, że zachowują się tak dla przyjemności – tak jak np. tańczący ludzie - bo nie widać żadnej innej przyczyny. Biolodzy cieszą się, że tym (...)

2010-10-26

Zasolenie wody

Zasolenie wody w morzach otwartych nie podlega zbyt dużym wahaniom, największe jest w strefie zwrotnikowej (36‰), wskutek wysokiego parowania, a najmniejsze w strefie okołobiegunowej (25‰), gdzie woda odsala się w procesach zamarzania i topnienia. W morzach zamkniętych występują duże wartości i wahania zasolenia wody, najbardziej zasolone jest Morze Czerwone (37-42‰). Morze Bałtyckie ma zasolenie ok. 7,8‰. Źródło: (...)

2010-10-19

Dobre praktyki przy nurkowaniu

podczas zanurzania należy pamiętać, aby "wyrównywać ciśnienie" (poprzez np. dmuchnięcie przy zamkniętych ustach i nosie zamkniętym poprzez zaciśnięte na nim palce) w celu wyrównania ciśnienia w naturalnych przestrzeniach powietrznych w ciele ludzkim (głowa, zatoki). Wyrównywanie ciśnienia należy powtarzać możliwie często - częściej niż czujemy ucisk/dyskomfort w uszach. Nieprzestrzeganie tego może spowodować ból, a następnie uraz ucha, aż (...)

2010-10-19

Morze Czerwone (zielononiebieskie) czyli skąd nazwa?

Woda Morza Czerwonego ma przeważnie kolor zielono-niebieski, jednakże podczas zakwitu sinic Trichodesmium woda staje się czarno-brązowa, niektórzy twierdzą, że słowo czerwony oznaczało w niektórych językach azjatyckich kierunek południowy (Herodot raz używa określenie Morze Południowe zamiast Morze Czerwone), a starożytni Egipcjanie nazywali Pustynię Arabską czerwoną ziemią lub czerwonym lądem, stąd morze ograniczające te (...)

2010-10-19

Morze

Morze – część oceanu, mniej lub bardziej wyraźnie oddzielona od pozostałych jego części brzegami kontynentu, wyspami lub wzniesieniem dna. Ze względu na utrudnioną wymianę wód morza charakteryzują się indywidualnymi cechami. Zbiór tych cech nazywa się ustrojem hydrologicznym. Ogólna powierzchnia mórz na Ziemi wynosi ok. 40 mln km² (co stanowi ok. (...)

2010-10-19

Brązowoszare pingwiny

Paleontolodzy znaleźli w Peru skamielinę olbrzymiego pingwina sprzed 36 mln lat. Zachowały się w niej ślady piór oraz łusek, dzięki czemu wiadomo, że czerwonobrązowe i szare ubarwienie Inkayacu paracasensis w niczym nie przypominało czarno-białego "stroju" jego współczesnych kuzynów. Ptak mierzył niemal 152 cm, był więc większy od najwyższego i najcięższego obecnie pingwina cesarskiego (Aptenodytes forsteri). (...)

2010-10-19

Żółwie po wylewie ropy

Pracownicy US Fish and Wildlife Service (FWS) poinformowali o zakończonej powodzeniem akcji ratowania żółwich gniazd, które były zagrożone przez wyciek ropy z platformy BP w Zatoce Meksykańskiej. Pomiędzy 25 lipca a 18 sierpnia z północnych plaż Zatoki zabrano ponad 25 000 jaj i przeniesiono je do Centrum Lotów Kosmicznych na Florydzie. Z jaj tych wykluło (...)

2010-10-19

Od Atlantyku do Oceanu Indyjskiego

Pewna samica humbaka (Megaptera novaeangliae) pobiła rekord długości podróży w kategorii ssaków. W poszukiwaniu partnera przepłynęła co najmniej 9800 km od Atlantyku do Oceanu Indyjskiego. Po raz pierwszy sfotografowano ją w grupie innych waleni na znanym tarlisku w okolicach rafy Abrolhos Bank u południowo-wschodnich wybrzeży Brazylii w sierpniu 1999 roku. Po ponad 2 latach – we (...)

2010-10-19

Karaibskie rafy zagrożone

Naukowcy badający rafy koralowe na Karaibach obawiają się, że jesteśmy świadkami ich największego zanotowanego wymierania. Z powodu niezwykle wysokiej temperatury wody, która jest notowana od czerwca, rafy mogą ucierpieć bardziej niż w 2005 roku, kiedy to 80% koralowców na wschodnich obszarach Karaibów pobielało, a 40% zginęło. Koralowce bieleją, gdy pod wpływem stresu (...)

2010-10-19

Marsz bakterii

Bakterie potrafią sprawnie pływać w cieczach, posługując się wicią jak śrubą napędową. Na powierzchni pełzają, potrafią się też szybko poruszać, czepiając się pilami podłoża i przeciągając. Ale chodzenie wydawało się od zawsze zarezerwowane dla organizmów stojących znacznie wyżej w rozwoju. A bakterie mogły chodzić tylko w dowcipach. Ale świat właśnie stanął na głowie, a wszystko to (...)

2010-10-19

Niezwykła natura pod wodą

Niesamowite wytwory natury (a właściwie ich zdjęcia) możecie podziwiać w galerii, w której zebrano chyba najbardziej dziwaczne, piękne i przerażające podwodne stworzenia. LINK

2010-10-11

Ważne owady

Zmniejszenie liczby owadów zapylających kwiaty w Indiach zaczęło zagrażać tamtejszej produkcji rolnej - informuje BBC. To ogólnoświatowy trend. Jeśli wyginą owady, ludzie także nie przetrwają - ostrzega profesor Władysław Huszcza z Akademii Rolniczej w Lublinie. Indyjscy naukowcy dostrzegli wyraźny związek między niższymi plonami a mniejszą liczbą owadów zapylających rośliny uprawne - plony wiatropylnych zbóż wciąż rosną. (...)

2010-10-11

Oszczędzanie od fundamentów

Prawie 1/5 (19%) energii finalnej zużywanej w Polsce wykorzystywana jest do ogrzewania budynków, których większość jest pod tym względem wysoce nieefektywna. Nowe budynki, wznoszone według obowiązujących polskich norm, należą do najbardziej energochłonnych w Unii Europejskiej. Tymczasem, gdyby Polska przyjęła energooszczędne standardy w budownictwie, mogłaby wyemitować rocznie o blisko milion ton CO2 mniej, a w (...)

2010-10-11

Sposób na zużyte baterie

Naukowcy z koncernu motoryzacyjnego GM i firmy ABB opracowali technologię powtórnego wykorzystania zużytych baterii samochodów elektrycznych i hybryd. Będą one wykorzystywane w rozwiązaniach pozyskiwania energii ze źródeł odnawialnych - poinformował portal Daily Tech. Podstawowym typem ogniw używanych w samochodach elektrycznych i hybrydach jest ogniwo litowo-jonowe (LiIon). Chwalone za swoją wielką pojemność i długi czas życia mierzony w cyklach (...)

2010-10-11

Pacyficzny pierścień ognia

strefa częstych trzęsień ziemi i erupcji wulkanicznych, która otacza Ocean Spokojny. Obejmuje nieomal ciągły pas rowów oceanicznych oraz wulkanicznych łańcuchów górskich. Nazywany jest także okołopacyficznym pasem sejsmicznym. Ocenia się, że zdarza się tutaj około 81% większych trzęsień ziemi, występuje tam 90% wszystkich czynnych wulkanów. Źródło: Wikipedia.org

2010-10-11

Ocean Spokojny

Nazwa (hiszp. pacífico – spokojny) została nadana przez żeglarza portugalskiego w służbie hiszpańskiej Ferdynanda Magellana gdyż przez większą część jego wyprawy dookoła świata ocean ten faktycznie pozostawał spokojny. Jednak w rzeczywistości pacyficzne wyspy nękane są przez liczne huragany i tajfuny, a otaczające lądy naszpikowane są wulkanami. Często spotykane są trzęsienia ziemi, a te podwodne powodują (...)

2010-10-11

Ocean

Ocean - (łac. Oceanus, gr. Ὠκεανός Okeanos – u starożytnych Greków i Rzymian mityczna rzeka oblewająca cały świat, także nazwa jej boga) – wielka część hydrosfery ziemskiej, stanowiąca rozległy obszar słonej wody. Wody słone pokrywają w sumie blisko 3/4 (70,8%) Ziemi. Powierzchnia oceanów wynosi ok. 361 mln km2, a ich łączna objętość ok. 1,3x1018 m3. (...)

2010-10-11

Mokradła zagrożone

Ocieplenie klimatu może przynieść nie tylko topnienie lodowców. Przez długie lata mokradła chłonęły metale ciężkie, którymi przemysł zanieczyszczał atmosferę. Zachodzące zmiany klimatyczne mogą je teraz osuszyć i uwolnić z nich tysiące ton toksycznych pierwiastków - ostrzegają brytyjscy naukowcy. Zawartość ołowiu, kadmu, niklu i cynku w bagnach na terenie Anglii wielokrotnie przekracza poziom uznawany za bezpieczny (...)

2010-10-11

Granulkowe zagrożenie

Polipropylen jest często dostarczany wytwórcom plastykowych produktów w postaci granulatu, który jak się okazuje jest również uciążliwym zanieczyszczeniem. Tysiące ton drobnych ziarenek dostaje się do oceanu w ściekach odprowadzanych z fabryk i miast, a także ze statków, które tracą lub celowo wyrzucają swój ładunek do morza. Trujący granulat to stary problem w nowej formie od (...)

2010-10-11

Zapobiec powodziom z Missisipi

Robert Criss i Everett Shock z Washington University przeprowadzili analizę wielkiej powodzi, którą w 1993 roku spowodowała w rejonie St Louis rzeka Missisipi. Zauważyli oni, że poczynając od 1860 roku, systematycznie wzrastają wysokości maksymalnych stanów rzeki, mimo że przepływy utrzymują się na takim samym poziomie. Naukowcy proponują, by część obiektów hydrotechnicznych na Missisipi (...)

2010-10-11

Jezioro o najdłuższej nazwie w USA

Jezioro Chargoggagoggmanchauggagoggchaubunagungamaugg leży w Massachusetts na wschodzie Stanów Zjednoczonych. Słynie z zimowych zawodów łowienia ryb spod lodu i najdłuższej nazwy geograficznej w kraju. Jednak ostatnio odkryto, że przez lata w nazwie tego zbiornika wodnego był błąd. Jezioro znajduje się w Webster w południowej części hrabstwa Worcester. Zawsze stanowiło wielkie wyzwanie dla osób, które chciały zapisać jego (...)

2010-10-04

Sztuczne jezioro dla VIPów

Olbrzymie wydatki na nadchodzący szczyt G20 w Toronto budzą w Kanadzie rosnący sprzeciw. Skandalem tygodnia stało się sztuczne jezioro dla dziennikarzy. W centrum prasowym w Toronto, dostępnym tylko dla dziennikarzy obsługujących dwa szczyty, które pod koniec miesiąca mają się odbyć w Kanadzie, czyli G8 i zaraz po nim - G20, zbudowano, jak to określa kanadyjska prasa, sztuczne (...)

2010-10-04

Trzy kontynenty stworzyły Australię

Naukowcy właśnie dowiedzieli się, że Australia powstała wskutek kolizji trzech kontynentów. Doszło do niej około 1,64 miliarda lat temu. Takie wyniki dało badanie złóż mineralnych. Północna, zachodnia i centralna Australia należały do różnych kontynentów – mówi Kate Selway, autorka badań. Jeśli 1,64 miliarda lat temu popatrzylibyście z Alice Springs na południe zobaczylibyście (...)

2010-10-04

Słońce i jego wpływ

Międzynarodowa grupa naukowców pod kierownictwem uczonych z Narodowego Centrum Badań Atmosferycznych (NCAR) postanowiła odpowiedzieć na jedno z najtrudniejszych pytań meteorologii - jak zmiany podczas 11-letniego cyklu słonecznego mogą wpływać na zmiany pogody na Ziemi, skoro ilość energii docierająca ze Słońca na Ziemię waha się w tym czasie zaledwie o 0,1%. Okazało się, że zmiany (...)

2010-10-04

Poziom oceanów

Poziom wody w oceanach mierzony jest odkąd tylko pojawiły się możliwości techniczne takich badań. Dziś zgromadzone dane okazują się przydatne w wielu projektach naukowych, zwłaszcza dotyczących klimatu i wpływu człowieka. Pomiary prowadzone od lat sześćdziesiątych wskazują, że poziom niektórych obszarów Oceanu Indyjskiego się podnosi i jak uważa profesor Weiqing Han, powodem jest działalność człowieka (...)

2010-10-04

Bez wulkanów ani rusz

W 1953 roku Stanley Miller z Uniwersytetu w Chicago przeprowadził sławetne doświadczenie: odtworzył scenariusz, według którego na Ziemi mogło powstać życie. W jednym naczyniu miał wodę (ocean), w drugim mieszaninę gazów (atmosfera), a po połączeniu zaczął przez nie przepuszczać prąd – odpowiednik błyskawic. Po kilku dniach udało mu się uzyskać aminokwasy. Teraz jeden z jego studentów, (...)

2010-10-04

Delfinie esperanto

Esperanto czy nauka języków obcych wcale nie są typowo ludzkimi wynalazkami. Kiedy bowiem spotykają się dwa gatunki delfinów i one próbują znaleźć wspólny język. Naukowcy obserwowali daleko spokrewnione delfiny butlonose (Tursiops truncatus) i przedstawicieli gatunku Sotalia guianensis, jak spędzają razem czas w azylu dla dzikich zwierząt Gandoca-Manzanillo u wybrzeży Kostaryki. W naturze te pierwsze występują (...)

2010-10-04

Specjalizacja w głębinach

Załoga batyskafu Alvin badająca atlantyckie głębiny na południowy wschód od Azorów odkryła w wodach hydrotermalnych nieznany nauce organizm. Wydawałoby się, że życie w tak ekstremalnym środowisku: 3650 m pod powierzchnią oceanu oraz w temperaturze 90-113o C, wymaga dużej specjalizacji. Tymczasem Pyrolobus fumarii, należący do archebakterii, zadowala się siarką, wodorem, azotanami lub niewielkimi ilościami tlenu. (...)

2010-10-04

Niebezpieczne prądy

Prądy rozrywające występują u wielu brzegów morskich. Na plażach kalifornijskich to one właśnie są w 90 % przypadków powodem wzywania pomocy przez kąpiących się. Mogą być niebezpieczne również u nas. Zjawisko to polega na powstawaniu silnego prądu o szerokości do 25 m i prędkości 1m/s (niekiedy nawet 8 km/h), powodującego okresowy odpływ wód od brzegu ku otwartemu (...)

2010-10-04

Biegun północny zmierza na południe

Biegun północny przesuwa się w kierunku Japonii. Giorgio Spada z Uniwersytetu w Bolonii wykazał, iż dzieje się tak, ponieważ największe trzęsienia ziemi, które występują na Pacyfiku, przyciągają ten biegun ku swym epicentrom. Trzęsienia ziemi przesuwają płyty litosfery, powodując zmiany w rozłożeniu masy skorupy ziemskiej. Prowadzi to do zmiany osi rotacji oraz prędkości obrotu Ziemi (...)

2010-10-04

Karpie na ratunek

Słynne kaszmirskie jezioro Dal, które zajmowało kiedyś 30 km kw., w ostatnich latach skurczyło się o połowę. Zarastają je wodorosty - co roku wyławia się ponad 6,5 tys. ton. Władze, które próbują różnych metod oczyszczania, wpuściły do jeziora 10 tys. znanych z żarłoczności chińskich karpi (ważą po 30 kg) żywiących się roślinami wodnymi. Może (...)

2010-09-27