Ciekawostki

Woda gorąca jak ogień

Na środku Oceanu Atlantyckiego, głęboko pod powierzchnią fal dzieją się rzeczy, o których się fizykom nie śniło - opisuje Dziennik. Ekspedycja naukowców z niemieckiego uniwersytetu w Bremen odkryła tam rekordowo gorącą wodę, której temperatura sięga 464 stopni Celsjusza - czytamy w piśmie "New Scientist". Niemieccy geochemicy badają podwodny świat Atlantyku od trzech lat. Szczególnie interesuje (...)

2010-08-30

Polskie złoża na Pacyfiku za 40 miliardów dolarów

Polska jest współwłaścicielem ogromnej działki na Pacyfiku. Na obszarze równym jednej czwartej powierzchni naszego kraju znajdują się surowce warte aż 40 mld dol. Ale na ich wydobycie jeszcze trochę poczekamy. W jaki sposób Polacy dostali prawo do fragmentu oceanu na wschód od Meksyku? Uzyskaliśmy je w 1991 r. dzięki uczestnictwu w organizacji Interoceanmetal, (...)

2010-08-30

Rzeźnik rodem z oceanu

Mimo że nie potrafią posługiwać się nożem ani tasakiem, niejeden rzeźnik pozazdrościłby im umiejętności sprawiania mięsa. Delfiny butlonose w kilku precyzyjnych ruchach są w stanie zabić, wypatroszyć i usunąć ości z mątwy, swojego ulubionego przysmaku. – Aby przyrządzić posiłek z mątwy, delfin wykonuje pięć czynności – mówi biolog Tom Tregenza z Uniwersytetu Exeter w Wielkiej Brytanii, który (...)

2010-08-30

Lodowiec Petermann mniejszy o 25%

U wybrzeży Grenlandii, od lodowca Petermann oderwała się ogromna góra lodowa. Pęknięcie to było obserwowane już od dłuższego czasu, uczeni czekali tylko, kiedy góra się oderwie. Mierząca 260 km2 bryła lodu posiada w sobie tyle zamrożonej wody, że mogłaby zaspokoić całą populacje USA przez 120 dni. Nie wiadomo, co dalej będzie (...)

2010-08-30

Nowo odkryty wrak

Jak podaje GW, w związku z ociepleniem klimatu, łatwiejsze staje się pokonanie Przejścia Północno-Zachodniego Arktyki. Kanada uznaje je za swoje (przy sprzeciwie USA, Chin, Rosji, które uważają te wody za międzynarodowe) i dlatego stara się zamanifestować swoje wyłączne prawo do tych terenów. W związku z tym, Kanada zaczęła wielką akcję poszukiwania wraków okrętów w swojej części (...)

2010-08-30

Ogromna paszcza

Okazuje się, że prehistoryczny, morski drapieżnik, Leviathan melvillei, którego szczątki, znajdujące się na pustyni Peru, odnaleźli paleontolodzy, miał największą szczękę wszech czasów. Jak donosi Nature, Lewiatan żył 12-13 mln lat temu i był przodkiem współczesnego kaszalota. Długość jego ciała wynosiła 13-18 metrów, przy czym czaszka miała długość 3 i szerokość 2 metrów, (...)

2010-08-30

Wargi na obiad

Gatunek ludzki jest niestety pazerny, również na rzeczy wykwintne, niepowtarzalne, wyjątkowe i rzadko spotykane. Jest taka piękna ryba (Cheilinus undulatus – Wargacz garbogłowy), która stanowi jeden z przysmaków kuchni azjatyckiej. Okazuje się, że para takich warg kosztuje 250 dolarów, a i chętnych nie brakuje. Jak donosi GW, już w latach 90-tych wargacz był jedną (...)

2010-08-30

Wieloryby muszą krzyczeć!

Wiadomo, że wale biskajskie, o których pisaliśmy w ostatnim numerze Nuras.info (nr 8), w dziale Z Fauna i Florą za Pan Brat, porozumiewają się ze sobą. Naukowcy, którzy w Biology Letters opublikowali wyniki badań, w których opisują „mowę” wielorybów baskijskich. Okazuje się, że te przemiłe ssaki, żyjące Atlantyku, coraz częściej muszą podnosić głos. Po prostu w oceanie (...)

2010-08-30

Spada lilość fitoplanktonu

Na stronie Nature, trzech naukowców z kanadyjskiego Uniwersytetu Dalhousie alarmuje o zmniejszającej się ilości fitoplanktonu w oceanach. Tworzą go mikroskopijne (mają wielkość od kilku do kilkuset mikronów) organizmy roślinne (również glony) oraz sinice, które biernie unoszą się w wodzie. Fitoplankton odżywia się za pomocą fotosyntezy, w dobrze oświetlonej warstwie danego akwenu. Są to tzw. pierwotni (...)

2010-08-30

Półokres nasycenia

Połokres nasycenia to czas w jakim dany kompartment nasyci się (lub wysyci) azotem do połowy maksymalnego nasycenia (saturacji). Jest to pojęcie związane z teorią dekompresji. Model saturacji oparty na półokresach przyjmuje wykładnicze nasycenia się i odsycenie tkanek. Kolejne półokresy powodują nasycenie lub odsycenie kompartmentu o: 50% + 25% + 12,5% + 6,25% + 3,125% + 1,5625% = 98,4375% (...)

2010-08-23

Ekwiwalentna głębokość narkotyczna

END - (equivalent narcotic depth) Sposób przedstawienia narkotycznego oddziaływania gazów obojętnych w trakcie nurkowań miesznakowych (trimiks, helioks) poprzez porównanie do analogicznego odziaływania podczas nurkowania na powietrzu. Źródło: Nurkopedia.pl

2010-08-23

Nurkowanie na Hawajach

W Hanauma Bay na Oahu, krotki "kurs" jest obowiązkowy. Aby wejść na plażę, wszyscy muszą najpierw odwiedzić małą sale kinowa, gdzie na stojąco oglądają krótki film o samej rafie (ok 10 minut) oraz jak się poruszać i zachowywać w wodzie, etc. Na Maui w każdym sklepie nurkowym zakupisz sprzęt ABC oraz filmik DVD o rafie, (...)

2010-08-23

Oddychanie partnerskie

Oddychanie przez dwóch nurków na przemian z jednego automatu. Dawniej przed wprowadzeniem octopusów bardzo popularna technika ratownicza w sytuacji braku powietrza przez jednego z nich. Źródło: Nurkopedia.pl

2010-08-23

Toksyczność tlenowa

W nurkowaniu rekreacyjnym, na powietrzu ze względu na głębokości, toksyczność tlenowa jest niemal niemożliwa. Jednakże nurkowanie komercyjne, techniczne, lecz również rekreacyjne – z mieszanką „wzbogaconą” (nitrox – powietrze z dodanym tlenem, w celu zredukowania zawartości azotu) potencjalnie może ją spowodować. Leczenie rekompresyjne, przeważnie opiera się również na oddychaniu czystym tlenem, pod odpowiednim (...)

2010-08-23

Odma podskórna

Zdarza się często wraz z odmą śródpiersiową, gdy powietrze szuka drogi ujścia ze śródpiersia, przedostając się do miękkich tkanek u podstawy szyi. Powietrze akumuluje się bezpośrednio pod skórą w tej okolicy i powoduje, że ofiara ma poczucie „pełności” w szyi i wrażenie zmiany głosu. Skóra może trzeszczeć pod dotykiem. Źródło: Nurkopedia.pl

2010-08-23

Zarodzie gazowe

Zarodzie gazowe to pewne nieciągłości, istniejące w tkankach (np na ścianach koloidów) które działają jak jądro, z którego wyrastają większe pęcherzyki (mikropęcherzyki). Przypuszcza się, że małe zarodzie gazowe są stabilizowane w szczelinach hydrofobowych lub stabilizowane są na pograniczu gazu i cieczy przez proteiny czy inne związki. Zarodzie gazowe mogą powstawać na skutek kawitacji poprzez (...)

2010-08-23

Przystanek bezpieczeństwa

Przystanek bezpieczeństwa to zatrzymanie się nurka przed wynurzeniem w granicach głębokości 6-3 metrów na 3-5 minut. Taki przystanek ma za zadanie zapewnić dodatkowy czas na odsycenie tkanek a tym samym zwiększyć konserwatyzm nurkowania. Wykonywanie przystanków bezpieczeństwa zmniejsza ilość mikropęcherzyków po nurkowaniu, wykrywanych detektorem doplerowski oraz zmniejsza prawdopodobieństwo zachorowania na chorobę dekompresyjną. (...)

2010-08-23

Żyją pod wodą bez oddechu

Gąsienice hawajskich motyli z rodzaju Hyposmocoma zasłynęły parę lat temu po ujawnieniu, że polują na ślimaki. Teraz okazuje się, że u 12 gatunków potrafią one przez kilka tygodni żyć pod wodą. Co ciekawe, dotąd uznawano je za zwierzęta lądowe, ewentualnie półwodne, a nurkując, nie wynurzają się na powierzchnię, by zaczerpnąć powietrza. W ich tchawicy (...)

2010-08-02

Jajeczna pomyłka

Nurkując w Atlantyku u wybrzeży miasta Vigo, hiszpańscy biolodzy ujrzeli konika morskiego, na którym mątwa pospolita (Sepia officinalis) złożyła omyłkowo swoje jaja. Najwyraźniej z powodu złej widoczności uznała go za wodorosty. Jak łatwo się domyślić, przyszłe pokolenie "pomknęło" z rybą w siną dal. Doktorantka Fiona Read z Instytutu Badań Morskich w Vigo oraz specjalizujący się w fotografii podwodnej (...)

2010-08-02

Gdzie są granice dla życia?

Po odkryciu śladów życia tam, gdzie nikt się nie spodziewał: w zamkniętym podlodowcowym jeziorze, w hipersłonym, beztlenowym akwenie, pod lodami Antarktyki, nikogo pewnie nie zdziwi odkrycie żywych organizmów w najgłębszych znanych podmorskich kominach wulkanicznych. Wulkaniczne gorące źródła, znane jako „czarne dymy", położone w Rowie Kajmańskim bada ekspedycja Narodowego Centrum Oceanograficznego w Southampton (NOCS). Ekspedycja (...)

2010-08-02

Okrzyk kijanki

Gdy zostają zaatakowane, kijanki żaby rogatej (Ceratophrys ornata) wydają słyszalny krzyk. Krótki metaliczny dźwięk pojawia się tylko w warunkach silnego stresu. To pierwszy odnotowany przypadek używania przez larwę kręgowca dźwięków do komunikacji podwodnej. Dr Guillermo Natale z Universidad Nacional de La Plata w Buenos Aires nie wyklucza, że inne wodne larwy mogą się (...)

2010-08-02

Ewolucja w supertempie

Pielęgnice cytrynowe (Amphilophus citrinellus) z jeziora kraterowego w Nikaragui przekształciły się w zawrotnym tempie w dwa gatunki: jeden z przerośniętymi wargami (ok. 20% całej populacji) i drugi z cienkimi wargami. Wg naukowców specjacja sympatryczna, zachodząca wśród zwierząt zamieszkujących nierozdzielony geograficznie obszar, dokonała się na przestrzeni 100 lat, czyli 100 pokoleń. Jak tłumaczy Alex Meyer z Uniwersytetu w Konstancji, (...)

2010-08-02

Ryby boją się odbicia w lustrze

Ryby boją się swojego odbicia w lustrze. Gdy samce afrykańskiej pielęgnicy patrzyły na siebie w zwierciadle, aktywność mózgu w rejonach związanych ze strachem wzrastała bardziej niż podczas spotkania z innym osobnikiem znajdującym się za szybą. Biolodzy zauważyli jednak, że w obu przypadkach zwierzęta reagowały tak samo – chcąc odpędzić rywala, wykonywały zastraszające gesty, np. (...)

2010-08-02

Znamy już funkcję pseudopapierowej muszli

Przez ponad 2 tys. lat biolodzy zastanawiali się, jaką funkcję spełnia przypominająca papier muszla samicy żeglarka (Argonauta argo). Jest zbyt cienka, by chronić przed drapieżnikami, ale dywagowano, że służy do przechowywania jaj. Zespół doktora Juliana Finna z Muzeum Wiktorii w Melbourne udowodnił, że zwierzęta gromadzą tu powietrze, a uwalniając je, dokładnie kontrolują kierunek (...)

2010-08-02

Ślimak na narkotykach o naszej pamięci

Błotniarka stawowa (Lymnaea stagnalis) pomaga naukowcom zrozumieć efekty wpływu metamfetaminy na mózg. Okazuje się, że pod jej wpływem powstają wyjątkowo silne wspomnienia, których niemal nie sposób zapomnieć. Można więc przejść odwyk w ośrodku, ale po powrocie do starego środowiska zapach czy widok czegoś znajomego na nowo sprowadzą na złą drogę (...)

2010-08-02

Świecące rekiny

Dzięki luminescencji spodnia część ciała niektórych rekinów emituje światło. W ten sprytny sposób zwierzęta stają się niewidzialne zarówno dla ofiar, jak i dla innych drapieżników. Świeci ok. 50 gatunków, czyli ponad 10% znanych rekinów. Pierwsze badania eksperymentalne nad luminescencją tych ryb chrzęstnoszkieletowych przeprowadził zespół Juliena Claesa z Laboratorium Biologii Morskiej na Uniwersytecie (...)

2010-08-02

DNA może powielać się bez udziału życia

To z pewnością jedno z najbardziej sensacyjnych odkryć ostatniego czasu. Zespół naukowców z Uniwersytetu w Monachium nie tylko teoretycznie, ale praktycznie pokazał, w jaki sposób DNA może replikować się bez udziału żywych organizmów. Żaden organizm nie może się powielać bez DNA, a DNA może powielać się tylko w żywych organizmach. Przynajmniej do tej pory tak sądzono. (...)

2010-08-02

Tajemnice ewolucji: jak powstały wielokomórkowce

Z jednej strony naukowcy wciąż poszukują rozwiązania tajemnicy, jak martwa materia uformowała życie, z drugiej badają zagadnienia ewolucji i specjacji gatunkowej. A pomiędzy nimi trwają prace mające na celu odpowiedź: jak jednokomórkowe organizmy przekształciły się w skomplikowane wielokomórkowce. Jak tłumaczą Klaus Valentin i Bank Beszteri z Instytutu Badań Polarnych i Morskich Alfreda Wegenera w Helmholtz, wielokomórkowe życie (...)

2010-08-02

Drążąc w nieznane

Jezioro Ellsworth - ta nazwa większości ludzi, nawet obeznanych z geografią świata niewiele mówi. Tymczasem wśród naukowców budzi dreszcz emocji i pragnienie poznania. Co w nim takiego niezwykłego? Otóż tego jeziora jeszcze nikt nie widział i nikt nie pobrał z niego próbek. Ellsworth bowiem leży średnio trzy i pół kilometra pod lodem Zachodniej Antarktydy na Biegunie Południowym. (...)

2010-08-02

Jak ocenić stopień skażenia gleby ropą naftową

Katastrofalny wyciek ropy w Zatoce Meksykańskiej dał impuls do powstawania nowych, potrzebnych metod badawczych, które zapewne - niestety - nieraz okażą się przydatne w przyszłości. Jednym z istotnych zagadnień jest ocena stopnia zanieczyszczenia gleby ropą i dokładna analiza składników tego zanieczyszczenia. Dotychczas taka analiza wymagała pobrania próbek ziemi w terenie, przetransportowania ich do laboratorium i dokonania analizy (...)

2010-08-02

Stałocieplne gady jury i kredy

W czasach dinozaurów oceany przemierzały stałocieplne gady, a temperatura ich ciała była znacznie wyższa od wód, które zamieszkiwały. To wspaniałe, że da się to zbadać. Możemy zastosować technikę opracowaną przez Francuzów do przeanalizowania ewolucji ichtiozaurów, plezjozaurów i innych gadów morskich – cieszy się prof. Ryosuke Motani, paleontolog z Wydziału Geologii Uniwersytetu Kalifornijskiego w Davis. (...)

2010-08-02

Tablet dla delfina

Naukowcy zamierzają rozszyfrować tajemnice komunikacji delfinów, wykorzystując do tego wodoodporną wersję iPada. Pomoże im w tym 2-letni butlonos Merlin, mieszkaniec Dolphin Discovery w Puerto Aventuras w Meksyku. Jak większość delfinów, Merlin jest dość ciekawski. Miał dużą ochotę na zapoznanie się z właściwościami iPada – uważa Jack Kassewitz ze SpeakDolphin.com, który szuka lepszych sposobów na (...)

2010-08-02

Życie, którego jeszcze nie znaliśmy

Głębiny oceanów są jeszcze bardzo mało poznane przez naukowców, wciąż odkrywamy nowe formy morskiego życia. Jeszcze mniej znamy dno oceanów, które przecież zajmuje znacznie większą powierzchnię naszej planety, niż lądy. Do niedawna uważano, że dno oceanicznych głębi pozbawione jest życia. A co można powiedzieć o skorupie ziemskiej pod oceanicznym dnem? To prawdziwa (...)

2010-08-02

Metoda na pierwotniaka

Robert Curtis z Petrel Biosensors – odnogi Woods Hole Oceanographic Institution – opracował nową tanią metodę wykrywania zanieczyszczających wodę toksyn. Wystarczy wpuścić do niej pierwotniaki i obserwować ich sposób pływania. Naukowiec wykorzystał fakt, że pierwotniaki są często pokryte rzęskami (łac. cilia). Związki rozpuszczone w wodzie mogą wpływać na transport wapnia do rzęsek, co (...)

2010-08-02

Obrzeża ewoluują szybciej od centrum

U karaibskich koralowców żyjących na obrzeżach rafy szybciej pojawiają się nowe ewolucyjnie cechy niż u ich pobratymców zlokalizowanych bliżej centrum. Jak zaznacza John Pandolfi z University of Queensland, studium jego zespołu koncentruje się na tempie ewolucji, a nie na zliczaniu gatunków reprezentowanych w obrębie rafy. Ewolucja jest kluczem do przetrwania życia na Ziemi. (...)

2010-08-02

Pielenie rybiego ogródka

Stegastes nigricans, ryby z rodziny garbikowatych, regularnie pielą swoje podwodne ogródki. Wyrywają to, co uważają za chwasty, stymulując w ten sposób wzrost ulubionego pokarmu – polisyfonii, glonu morskiego z rzędu Ceramiales z nitkowatą, rozgałęzioną plechą. Hiroki Hata z Ehime University i zespół badali ogrodnicze nawyki ryb (po raz pierwszy opisali je już w 2006 roku). Analizowaliśmy (...)

2010-08-02

Delfiny stawiają na energetyczność

Delfiny zwyczajne (Delphinus delphis) z Oceanu Atlantyckiego uważa się za oportunistów zjadających to, na co w danym momencie trafią. Okazuje się jednak, że to nieprawda i są one bardziej wybredne, niż się początkowo wydawało: preferują wysokokaloryczne ryby, zapewniające duże ilości energii (Journal of Experimental Marine Biology and Ecology). Dr Jerome Spitz z Université de (...)

2010-08-02

Rekin - magazyn lekoopornych bakterii

Rekiny i karmazyny stanowią rezerwuary multiantybiotykoopornych bakterii. Nie wiadomo, jakie jest ich pierwotne źródło, ale odkrycie zaskoczyło amerykańskich biologów (Journal of Zoo and Wildlife Medicine). Wykrycie jakiejś lekooporności nie jest czymś nieoczekiwanym, ale byliśmy zdumieni jej nasileniem i liczbą wchodzących w grę [a właściwie z niej wypadających] antybiotyków – opowiada Jason Blackburn, ekolog z Uniwersytetu (...)

2010-08-02

Konserwuje się przez nieaktywność

Naukowców od lat fascynowała długowieczność odmieńców jaskiniowych (Proteus anguinus), które w zoo mogą żyć ponad 70 lat, a szacuje się, że maksimum ich wieku plasuje się już poza setką. Wydaje się, że właśnie udało się rozszyfrować, czemu zagrożone wyginięciem płazy ogoniaste zawdzięczają swój słuszny wiek: znacznemu ograniczeniu żywotności... Odmieńce występują w jaskiniach wzdłuż (...)

2010-08-02

Czemu rtęć jest groźniejsza w oceanie?

Rtęć jest jednym z najbardziej trujących pierwiastków. Niestety, wiele z używanych przez człowieka technologii powoduje skażanie środowiska, w tym środowiska wodnego, związkami rtęci. Jak się okazuje, mimo znacznie niższych stężeń rtęci w oceanach, jest ona tam znacznie bardziej niebezpieczna niż w wodzie słodkiej. Jednym z najpowszechniejszych związków rtęci, a przy tym wyjątkowo trującym jest metylortęć. Ten (...)

2010-08-02