Ciekawostki

Ciśnienie krwi

Odróżniamy dwie wartości mierzonego ciśnienia - skurczowe i rozkurczowe. Krew przepływa przez układ krwionośny pod falującym ciśnieniem - w takt skurczów mięśnia sercowego. Ciśnienie i puls wzrastają podczas wysiłku, stresu i strachu, wracając szybko do normy, gdy minie czynnik powodujący przyspieszenie pulsu. Puls i ciśnienie wzrastają najczęściej podczas wysiłku, co spowodowane jest wzrostem zapotrzebowania tkanek na (...)

2010-04-29

Fluoryzujące kijanki badają czystość wody

Pomiar całkowitego stężania toksyn w wodzie nie stanowi w dzisiejszych czasach większego problemu. Znacznie trudniejsza jest ocena ich potencjalnej toksyczności, ponieważ nie każda forma trucizny może zostać pochłonięta przez organizmy żywe. Problem ten udało się jednak rozwiązać dzięki zmodyfikowanym genetycznie kijankom, fluoryzującym w reakcji na kilka pospolitych zanieczyszczeń. Autorami nowej metody detekcji (...)

2010-04-28

Katotermia

Katotermia, inaczej stratyfikacja termiczna odwrócona, odwrócone uwarstwienie termiczne, woda cieplejsza (temp. ok. 4oC) zalega na dnia pod zimniejszą powierzchniowa, która może zamarzać. Zjawisko jest typowe dla jezior polarnych oraz dla jezior umiarkowanych zimą. Określana bywa mianem stratyfikacji zimowej. Nie ma tu tak wyraźnego jak w anotermii deficytu tlenowego niższych partii wód, (...)

2010-04-27

Mała rybka rzuca światło na ewolucję

Uczeni z Uniwersytetu Wschodniej Anglii zainteresowali się ewolucją tropikalnych, kolorowych rybek z rodzaju hypoplectrus, po angielsku nazywanych hamletami. Rybki te powszechne są na całych Karaibach, zamieszkują okolice raf koralowych. Jest ich aż jedenaście gatunków, żyjących na różnych, swoistych dla siebie obszarach, różnią się ubarwieniem. Do tej pory sądzono, że różne gatunki (...)

2010-04-26

Nitrox

Nitroks to mieszanka tlenu i azotu. Prawidłowo nazwa nitroks powinna dotyczyć tylko mieszanek w których tlenu jest mniej niż w powietrzu. Jednak w środowisku nurkowym przyjeło się nazywać nitroksem mieszanki o zawartości od 22% do 99% tlenu. Dodatkowo istnieje podział na nitroksy do 40% tlenu oraz nitroksy "gorące", wykorzystywane głównie podczas dekompresji o zawartości powyżej (...)

2010-04-23

Niewłaściwe metody badania zanieczyszczeń?

Po przeprowadzeniu jednego z najdłuższych w historii eksperymentów związanych z badaniem czystości wód, kanadyjsko-amerykański zespół badaczy zaprezentował ostateczne wyniki swoich obserwacji. Zdaniem autorów studium stosowane w wielu krajach metody, uznawane za skuteczne w zapobieganiu procesowi tzw. zakwitu wód, są całkowicie nieskuteczne. Co więcej, ich ścisłe przestrzeganie może nawet przyśpieszyć proces zanieczyszczania akwenów. czytaj dalej (...)

2010-04-22

Oddech...

Śledząc sekwencję zdarzeń zachodzących w układzie oddechowym łatwiej zrozumieć fizjologię oddychania. Oddech zaczyna się, gdy ciało odbiera sygnał o zwiększającym się stężeniu CO2 . Odruch "centrum oddechowego" w mózgu inicjuje oddech. Kiedy stężenie CO2 przekroczy pewien specyficzny próg zaczyna się wdech. Chemoreceptory monitorują poziom tlenu i sygnalizują centrum oddechowemu obniżenie jego poziomu. Ten sygnał (...)

2010-04-21

Rekiny na służbie

Stany Zjednoczone chcą wykorzystać rekiny w roli podwodnych szpiegów. DARPA (Defense Advanced Research Projects Agency) chciałaby, żeby tacy szpiedzy przekazywali informacje np. o ładunkach wybuchowych i innych zagrożeniach czyhających w wodzie. Wykorzystanie zwierząt morskich nie jest nowym pomysłem. Delfiny i lwy morskie od lat patrolują porty, wydobywają zagubiony drogi sprzęt i lokalizują miny. Źródło: kopalniawiedzy.pl

2010-04-20

Heat Shock Protein

Udowodniono, że stres cieplny ( 5° powyżej normalnej temperaturze wzrostu) uaktywnia syntezę rodziny białek zwanych Heat Shock Proteiny. Tak powstała nazwa. HSP są to proteiny znalezione we wszystkich żywych organizmach. Naukowcy odkrywają coraz więcej funkcji tego białka. Jedną z nich jest ochronne działanie immunologiczne i udział w aktywacji limfocytów T (ochrona przed czynnikami nowotworowymi). (...)

2010-04-19

Historia dekompresji

Choroba dekompresyjna pojawiła się w dziejach ludzkości po raz pierwszy w roku 1841, kiedy to francuscy górnicy zaczęli kopać w pierwszej w świecie kopalni, w której w sztuczny sposób zwiększono ciśnienie powietrza, aby powstrzymać zalewanie jej wodą. Lekarze, B. Pol i T. J. J. Watelle opisali kliniczne przypadki DCS w roku 1854, lecząc górników i notując, iż schorzenie (...)

2010-04-09

Na samym dnie i jeszcze glębiej

Niemiecko-japoński zespół badaczy donosi, że głęboko pod dnem oceanów nasza planeta ukrywa mikroorganizmy zawierające aż 90 miliardów ton węgla. Jest to ilość odpowiadająca jednej dziesiątej zasobów tego pierwiastka dostępnych w lasach tropikalnych całej Ziemi. Naukowcy donoszą, że analizowane przez nich próbki składają się w znacznej większości z archeanów - prymitywnych mikroorganizmów wykazujących wspólne cechy (...)

2010-04-08

MOD

MOD (Maximum operating depth) to maksymalna głębokość nurkowania ze względu na ciśnienie tlenu w mieszaninie oddechowej, które nie może przekraczać bezpiecznych limitów ze względu na zagrożenie zatruciem tlenowym Źródło: Nurkopedia.pl

2010-04-07

Żel reaguje na krew

Rekiny wykorzystują pokrywającą ich głowy galaretowatą substancję do wyłapywania sygnałów elektrycznych z wody. Najprawdopodobniej umożliwia im to podążanie śladem krwawiącej ofiary. Wydaje się, że zdolność do posługiwania się elektrorecepcją pomniejsza znaczenie innych zmysłów. To dlatego zwierzęta te wolą ranną ofiarę od łatwiejszych i bliższych celów (Neuroscience Letters). Żel zawiera różne białka (...)

2010-04-06

Tlen medyczny

Tlen medyczny od technicznego różni się sposobem napełniania: Butle na tlen medyczny przed nabiciem są odpompowywane próżniowo (czyli do ciśnienia 0 atm), potem płukane tlenem ze zbiornika i dopiero napełniane. Czyli mamy gwarancję, że nie ma w nich pozostałości innego gazu. Częściej również przeprowadzana jest analiza gazu (każda partia napełnianych butli). Źródło: (...)

2010-04-01

Podbiegunowa oaza życia

Okolice Wysp Galapagos, uznawane dotychczas za najbardziej różnorodne biologicznie miejsce na Ziemi, zostały właśnie pozbawione swojego zaszczytnego tytułu. Nowym liderem klasyfikacji zostały wyspy South Orkney położone u wybrzeża... Antarktydy. Gdy zespół badaczy z Brytyjskiej Misji Antarktycznej (British Antarctic Survey) oraz Uniwersytetu Hamburskiego wybrał się na badania bioróżnorodności tego miejsca, nie spodziewał (...)

2010-03-31

Zatrucie tlenkiem węgla

Choć zatrucie tlenkiem węgla zdarza się najczęściej w całkiem innych sytuacjach, niż nurkowanie, to w środowisku podwodnym tlenek węgla - ze względu na podwyższone ciśnienie otoczenia a tym samym wyższe ciśnienia parcjalne- jest o wiele groźniejszy, niż na powierzchni. W nurkowaniu zatrucie tlenkiem węgla zdarza się najczęściej wskutek zanieczyszczenia powietrza w butli - niezauważalnego, gdyż tlenek węgla jest (...)

2010-03-29

Mikronezja może zostać zatopiona

Stutysięczne wyspiarskie państwo na Pacyfiku, Mikronezja, zdecydowało się złożyć w czeskim ministerstwie środowiska skargę na plan remontu i rozbudowy elektrowni węglowej w Prunerovie. Zaskakującym jest fakt, że oba państwa są od siebie oddalone o 11 000 km. Mikronezyjczycy powołali się na przepisy o tzw. trans granicznej ocenie oddziaływania na środowisko. Elektrownia w Prunerovie, po zwiększeniu (...)

2010-03-26

Zimerman Nurkiem

Ciekawostką jest, że jeden z największych polskich pianistów ostatnich dekad, Krystian Zimerman jest nurkiem. Odbywa właśnie europejska trasę koncertową, grając wyłącznie utwory Fryderyka Chopina. Do Polski nie chce przyjechać „ponieważ u nas również nie ma zabezpieczeń antypirackich”. A o tym, że Krystian Zimerman chętnie oddaje się swoim pasjom, miedzy innymi nurkowaniu pod lodem, (...)

2010-03-25

Za ciepły piasek

Okazuje się, że coraz bardziej nagrzane plaże Wielkiej Rafy Koralowej Australii, stanowią zagrożenie dla zamieszkujących je żółwi morskich. Jak donosi „Global Change Biology”, naukowcy przewidują, że w ciągu 20 lat, rosnący poziom mórz i związane z tym zmniejszenie przestrzeni, na której żółwie składają jaja, będzie ogromnym zagrożeniem dla ich populacji. W ciągu (...)

2010-03-23

Skamieniałości sprzed 565 mln lat

Naukowcy z Oksfordu odnaleźli na Nowej Fundlandii w Kanadzie, skamieniałości sprzed 565 mln lat, a których zapisały się najstarsze ślady poruszania się zwierząt w oceanach. Odkrycie to powinno pomóc naukowcom lepiej zrozumieć początki tzw. eksplozji kambryjskiej. Umiejętność aktywnego przemieszczania się, to jedna z cech odróżniających zwierzęta od roślin, a odnalezione skamieniałości są dowodem na to, że (...)

2010-03-22

Sztuczna kończyna dla delfina

Wolontariusze z firmy Bridgestone opracowali gumową płetwę ogonową dla delfina, który utracił własną w wyniku choroby. Fuji to samica, która waży 235 kg i mierzy ok. 2,7 m. Od 28 lat mieszka w Okinawa Churaumi Aquarium. Z nową płetwą niemal całkowicie odzyskała dawne umiejętności pływackie. Fuji urodziła 3 młode. Najstarsze z nich, Ryu, spędziło całe swoje życie, (...)

2010-03-19

Nurkowanie wojskowe

Nurkowanie prowadzone przez różne jednostki wojskowe w celach militarnych lub ratowniczych. Ze względu na swoje militarne cele posiada odrębną specyfikę szkoleniową. Jednostki płetwonurków posiadają zarówno odziały marynarki wojennej wielu krajów jak i inne rodzaje wojsk. Specyfika nurkowań wojskowych wymusza częste korzystanie z aparatów o obiegu zamkniętym ze względu na brak bąbli mogących zdradzić pozycję (...)

2010-03-17

Pospolita roślina pozwala oczyścić wodę

W sytuacji, gdy aż 1,1 miliarda ludzi na świecie nie ma łatwego dostępu do wody pitnej, każda technologia pozwalająca na oczyszczenie tej niezwykle ważnej cieczy jest na wagę złota. Na szczęście wiele wskazuje na to, że przygotowanie wody nadającej się do picia przez ludzi jest możliwe (lub przynajmniej znacznie ułatwione) (...)

2010-03-16

Zawór nadmiarowy

Zawór ten chroni kamizelkę nurkową przed uszkodzeniem spowodowanym zbyt dużym napompowaniem go na powierzchni bądź pod wodą. Zabezpieczają też kamizelkę przed uszkodzeniem w razie gdy inflator przepuszcza powoli powietrze do środka kamizelki. Często zawory nadmiarowe są zintegrowane ze spłuczką. W tym wypadku zawór nadmiarowy jest ulokowany tam, gdzie gruby wąż inflatora przymocowany (...)

2010-03-15

Płaszczki wykorzystują wodę jak narzędzie

Podczas rozwiązywania problemów południowoamerykańskie płaszczki słodkowodne Potamotrygon castexi potrafią posłużyć się strumieniem wody jak narzędziem. Naukowcy zaobserwowali, że wyuczą się takiego zachowania, by wydobyć pożywienie ukryte wewnątrz plastikowej rurki (Animal Cognition). Przedstawiciele izraelsko-austriacko-amerykańskiego zespołu uważają, że odkrycie to zadaje kłam przekonaniu, że ryby działają wyłącznie na zasadzie prostego odruchu. (...)

2010-03-12

Biom morski

Termin biom, choć zastrzeżony dla formacji lądowych definiuje zgrupowania podobnych (konwergentnych) organizmów żywych. Układy te cechuje zbliżone tempo procesów produkcyjno-dekompozycyjnych i strategii życiowych tworzących je organizmów. Źródło: Nurkopedia.pl

2010-03-11

Raj dla waleni

Badając cieśniny Wetar i Ombai, naukowcy z Timoru Wschodniego i Australii natrafili na prawdziwy podwodny eden. W pobliżu głębokiego kanału morskiego zgromadziło się wiele rzadkich gatunków, m.in. płetwale błękitne, wale dziobogłowe, grindwale pacyficzne, zwane też pilotami, delfiny grubogłowe i 6 innych rodzajów delfinów. Naukowcy nazwali nowo odkryty obszar hot spotem. Zaskoczyła ich obfitość, zróżnicowanie i zagęszczenie (...)

2010-03-10

Kamizelka ratunkowo-wypornościowa typu chomąto

Kamizelki typu "chomąto" były pierwszymi prawdziwymi kamizelkami wypornościowymi dla nurków. Są bezpośrednimi potomkami mniejszych, pompowalnych kamizelek służących li-tylko utrzymaniu się nurka na powierzchni. Dodanie do nich szerokich węży do pompowania i upuszczania z nich powietrza pozwoliło na napełnianie i opróżnianie kamizelek pod wodą, a więc i na utrzymywanie neutralnej pływalności pod wodą. Kamizelki tego typu (...)

2010-03-09

Gąbki uratują przed przerzutami?

Sceptryna, stosunkowo prosty związek wytwarzany przez wiele gatunków gąbek, skutecznie blokuje powstawanie przerzutów nowotworowych - uważa zespół Angela Cipresa z Burnham Institute for Medical Research. O szczegółach odkrycia, dokonanego wspólnie z kolegami z Scripps Institute, badacze poinformowali za pośrednictwem czasopisma ACS Chemical Biology. Źródło: Kopalniawiedzy.pl

2010-03-08

Abisopelagial

chłodne (ok. 1-2 st. C), słabo natlenione i mroczne wody rozciągające się poniżej 1000 m głębokości, graniczące ze strefami przydennymi batialem i abisalem. Gatunki batypelagiczne są słabo poznane, często opisywane na podstawie jednego czy dwóch okazów, przystosowane do życia w wysokim ciśnieniu hydrostatycznym. Ze względu różnice ciśnień, wiele z okazów ginie podczas wyciągania na powierzchnię. (...)

2010-03-05

Skrzela nie do oddychania

Odruchowo odpowiadamy, że skrzela ryb pojawiły się w toku ewolucji, by umożliwić im oddychanie. Czy jednak na pewno? I czy tylko? Peter Rombough, biolog z Uniwersytetu w Manitobie, twierdzi, że natura stworzyła je, by umożliwić rybom utrzymywanie chemicznej równowagi ze środowiskiem (Proceedings of the Royal Society B). Inni specjaliści zalecają Kanadyjczykom, by ustalili, które (...)

2010-03-04

Nurkowanie na wysokości

Nurkowanie w górach (na wysokości) wymaga odmiennych procedur ze względu na niższe ciśnienie otoczenia (ciśnienie atmosferyczne) na powierzchni. Można zapamiętać regułę, że w górach ciśnienie spada o ok. 0.035 atm co 300 metrów w zakresie do 3000 metrów n.p.m. W przybliżeniu jest 0,1 atm na każde 1000 metrów n.p.m. Problemy z nurkowaniem w górach można podzielić na (...)

2010-03-03

Karpie na ratunek jezioru

Jezioro Taihu jest jednym z wielu akwenów na terenie Chin, których wody w zastraszającym tempie spadają w klasyfikacji pod względem czystości. Aby to zmienić, tamtejsze władze planują wpuszczenie do zbiornika aż 20 milionów karpi - ryb znanych ze swojej zdolności do niszczenia winowajców spadku jakości wody, czyli glonów. Szacuje się, że operacja ta pozwoli (...)

2010-03-02

Litoral, strefa litoralna

(łac. litus=brzeg, wybrzeże) przybrzeżne partie wód, bogate w składniki odżywcze prześwietlone do samego dna, strefa styku morza i lądu. Intensywnie rozwijają się tu fotoautotrofy. Botanicy uznają litoral za przybrzeżną strefę, której granicę wyznaczają rośliny zakotwiczone na dnie (trudno bowiem mówić w przypadku glonów o zakorzenieniu). Zoolodzy traktują jako litoral całą strefę nerytyczną, rozpoczynającą się (...)

2010-03-01

Szpilki do nurkowania

W sumie szpilkopłetwy mogą się okazać bardzo przydatne. Po pierwsze - przyciągają wzrok przechodniów i najprawdopodobniej w przyszłym sezonie będą hitem mody plażowej. Po drugie: podczas nurkowania zawsze możemy się natknąć na jakąś podwodną imprezę. No i po trzecie: kobiety, które pozostają wierne zasadzie "noś szpilki na każdą okazję" mogą w końcu zacząć uprawiać jakiś (...)

2010-02-26

Martwa objętość gazu

Martwa objętość to porcja gazu, która nie uczestniczy bezpośrednio w wymianie gazowej. Podczas nurkowania bez ekwipunku martwa objętość wypełnia zatoki, gardło i oskrzela. W przypadku użycia sprzętu, dochodzi do tego dodatkowa objętość fajki lub ustnika. Podczas wdechu, pierwsze powietrze, które dociera do pęcherzyków, jest pozostałością poprzedniego wydechu. Jest ono bogatsze w CO2 i miesza (...)

2010-02-25

Choroba morska u ryb

Dr Reinhold Hilbig, zoolog ze Stuttgartu, udowodnił, że u ryb również występuje choroba morska. Niemiec zajmował się badaniem skutków nieważkości w wodzie, pracując nad funkcjonowaniem organizmu ludzkiego w przestrzeni kosmicznej. W jego eksperymencie wzięło udział 49 ryb. Miniakwarium ze zwierzętami w środku umieszczono na pokładzie samolotu, który nagle zanurkował. W ten sposób odtworzono stan nieważkości, a ryby (...)

2010-02-24

Meduza - pierwszy polski habitat

Pomysłodawcą oraz głównym projektantem eksperymentu był Antoni Dębski. Konstrukcja została przetestowana w lipcu 1967 roku w Jeziorze Kłodno. Antoni Dębski i Aleksander Lassaud zanurzyło się w niej na głębokość 24 metrów. Kabina była zasilana powietrzem z powierzchni oraz posiadała dodatkowo 24 butle pod ciśnieniem 150 atm, o pojemności 40 litrów każda. Dodatkowo posiadała oświetlenie elektryczne (...)

2010-02-23

Delfiny kluczem do walki z cukrzycą?

Badacze z Narodowej Fundacji Ssaków Morskich w San Diego odkryli, że u delfinów butlonosych, podobnie jak u ludzi, występuje insulinooporność. Morskie ssaki potrafią ją jednak włączać i wyłączać, co daje nadzieję na opracowanie nowych metod leczenia cukrzycy typu 2. Naukowcy pobrali próbki krwi od pojadających przez cały dzień i poszczących nocą delfinów. Nocne zmiany w chemii (...)

2010-02-22

Hemoglobina

Hemoglobina to cząsteczki, mające zdolność do przyłączania i uwalniania tlenu. Bez hemoglobiny krew - ażeby dostarczyć wystarczającą ilość tlenu do tkanek - musiałaby krążyć 20 razy szybciej. Hemoglobina sprawnie przenosi i uwalnia tlen, gdyż zmiany w ciśnieniu parcjalnym (krew przechodzi przez płuca, gdzie panuje wysokie ciśnienie parcjalne tlenu) wpływają pozytywnie na jej zdolność do wiązania (...)

2010-02-19